Van Coimbra naar Ponte de Lima

Het is al weer meer dan een week geleden dat ik in Coimbra was en waar ik een verslagje geplaatst heb. De tocht gaat verder en verder en naarmate ik meer loop, begint het ook steeds gemakkelijker te gaan. Er zijn inmiddels 450 km onder mijn voeten doorgerold en ik zit nu in Ponte de Lima, een schitterend oud stadje met een prachtige historische brug die ooit door de Romeinen gebouwd is maar in de Middeleeuwen een keer grondig is verbouwd, maar wel nog op de oude Romeinse fundamenten. Aan Ponte de Lima heb ik overigens nog mooie herinneringen: in 2006 was ik er te gast bij oude vrienden, Gerard en Ute Wolf, nadat ik de Camino Frances gelopen had. Ze zijn er nu niet maar ik heb nog wel even op het terrasje gezeten waar we vijf jaar geleden ook een glaasje port hebben gedronken.
Na Coimbra voerde het pad via Mealhada naar Agueda. Onderweg kwam ik voorbij de indrukwekkende Quinta da Grimpa, een zeer statige boerderij, een landgoed meer, waar ik door het toegangshek even een foto wilde maken. Juist toen werd het hek vanuit een aankomende auto geopend. Deze stopte en erin zat de eigenaar, een oudere man, gedistingeerd, die geïnteresseerd bleek te zijn in mijn voettocht. Toen ik hem liet zien dat zijn schitterende huis in mijn gidsje stond vermeld en afgebeeld, was hij een en al nieuwsgierigheid en noteerde de gegevens van het boekje om dat te bestellen. Luiz Ferreira Da Costa, zo heette hij, gaf me zijn kaartje met de uitnodiging om eens een keer langs te komen. Nu moest hij weg en ik trouwens ook.
De volgende verrassing stond me te wachten in Agueda, een klein, vriendelijk stadje aan de rivier de Agueda. Na bijna 30 km in de moordende hitte, het is al wekenlang rond de 30 graden, ontwaarde ik, nadat ik de brug naar het stadje had overgestoken, op een niet ongezellig pleintje een gevel met de aankondiging ‘residencial’, een pension dus. Ik had geen zin om verder te zoeken, wilde zo snel mogelijk mijn reisoutfit door het water spoelen en een lekkere douche nemen. De dame bij de receptie had een enigszins laag uitgesneden decolleté, maar dat had best aan de warmte kunnen liggen. Ze moest nog even een bed opmaken en toen kon ik mijn intrek nemen. De plaats was behoorlijk shabby, maar ik wilde gewoon een bed en het was ook nog eens erg goedkoop. Bij een verkenningstochtje door het plaatsje raakte ik met een man in gesprek die, toen hij hoorde waar ik logeerde, in lachen uitbarstte. Het was een bordeel. Wat is dan wijsheid? Bij terugkeer in het ‘pension’ sprak ik de dame die ik het eerst had gesproken vriendelijk aan – er waren inmiddels nog een paar frivool uitziende dames bijgekomen – en vertelde haar dat ik gehoord had dat het een bordeel was, dat ik daar geen moeite mee had - iedereen moet per slot van rekening zijn brood verdienen - maar of ik wel rustig kon slapen. Toen was het ijs gebroken, nee hoor, ik kon rustig gaan slapen en ze wenste me een goede reis toe voor de volgende morgen en kreeg op de koop toe nog een drankje aangeboden. Ik heb als een blok geslapen totdat ik er rond het middernachtelijk uur even uit moest – de badkamers in goedkope pensionnetjes zijn op de gang – en tot mijn verbazing liepen daar twee poedelnaakte dames met een man die al even schaars gekleed was. Hij werd naar en badkamer geleid waar ze hem een wasbeurt gaven. Er werd even gegiecheld maar verder is mijn nacht rustig verlopen.
Het blijft hartverwarmend hoe vriendelijk de mensen in Portugal over het algemeen zijn. Telkens weer krijg sinasappelen mee of iets te drinken en een vriendelijke groet kan er sowieso altijd af.
Een belevenis op zich is het binnenwandelen van Porto vanuit het zuiden. Zoals bij het binnenkomen van elke grote stad loop je eerst lange tijd door oninteressante wijken. Veelal eerst industriegebieden, daarna sombere woonwijken met flatgebouw na flatgebouw, maar dan komt uiteindelijk het veelbelovende historische centrum. Bij Porto ligt dat anders. Vanaf de heuvels vang je soms al even een glimp op van delen van die stad aan de overkant van de rivier de Douro, maar kom je dichterbij dan wordt je een adembenemend uitzicht op deze stad geboden. Het is werkelijk een parel die zo naar beneden gerold is en daar op de steile oevers van de rivier is blijven liggen. Als je dan de brug, nog door Eiffel gebouwd, oversteekt om de stad in te gaan schiet het niet op want je blijft maar geboeid kijken naar wat je allemaal om je heen ziet. Op de zuidelijke oever gigantisch grote mooie oude loodsen van het wijnhuis Calem, maar ook andere beroemde portlevenranciers hebben hier hun onderkomens. En op de rivier liggen de oude ranke scheepjes met grote vaten erop. Zo werd vroeger de port vervoerd, veel naar Groot Brittannië.
Na een dwaaltocht door de stad vond ik een pensionnetje op een plein waar veel studenten waren. Een erg leuk gesprek gehad met een paar jongens en een meisje die een Erasmusbeurs hadden en daarmee een half jaar in Porto konden studeren. Toen ik de volgende morgen, het was inmiddels zondag, in alle vroegte met de rugzak op het plein weer opkwam, was er nog een groep studenten aan het feesten. Weer aan de praat, maar de gesprekken waren enigszins onsamenhangend door de drank die ze hadden genuttigd. Wel was het heel lief dat een paar wel even een eind met me mee wilden lopen om het centrum uit te komen.
Die middag – palmzondag – kwam ik in een heel klein dorpje aan, Saõ Pedro de Rates. Het hele dorp was uitgelopen, allen op hun paasbest. Er werd een processie gehouden. De ene helft van de gemeenschap stond langs de route en de andere helft speelde een rol in de optocht. Het had zeker iets feestelijks. Veel jonge meisjes getooid in lange gewaden, sommigen een houten kruis torsend. Meer dan een dozijn mannen in het zwart met grote paarse sjerpen droegen een meer dan levensgroot beeld op hun schouders dat Christus moest voorstellen met het kruis op zijn schouders. Daarna volgden weer een aantal sterke kerels die een enorm beeld van Maria droegen. De verzengende hitte in dit vrijwel boomloze kleine Portugese dorp gaf dit alles een bijzonder karakter. Opeengepakte mensen, sommigen lachend, sommigen devoot. Het hoogtepunt kwam toen de pastoor, onder een groot baldakijn gedragen door weer een grote groep mannen, met de hostie voorbijkwam. Direct daarna de plaatselijke harmonie en dat was er een die er wezen mocht. Trage treurmuziek klonk uit het vele koper door de hitte van de middag en daar waar de pastoor met de hostie voorbijkwam, knielden de mensen. Dit ging als een golf door de menigte langs de stoet. Het was zeker ontroerend, vooral ook aangewakkerd door de trieste muziek, maar tegelijkertijd zet het je toch ook weer aan het denken, want hoe is het mogelijk dat je een geheel dorp zo collectief achter een en hetzelfde idee geschaard krijgt. Hoeveel sociale druk steekt hier niet achter?
Toen ik daarna aan de kroegbaas van het enige café vroeg of hij er niet bij had moeten zijn en of hij dan niet religieus was zei deze dat dit de allerbeste dag van het jaar was voor zijn zaak. Já, religieus was hij wel, want dit was Portugal en dan ontkwam je daar niet aan. Zou de Inquisitie, die in Portugal het allerergst was, erger nog dan in Spanje, dan toch zo lang zijn sporen hebben nagelaten?
Vanaf Porto is de pelgrimsroute zeer goed gemarkeerd en er is inmiddels een groot aantal goede herbergen geopend. De meeste mensen lopen dan ook het stuk van Porto naar Santiago, zo'n 240 km. Voor mij betekent dit het einde aan de eenzaamheid, overal pelgrims nu, niet van die gigantische aantallen zoals op de Camino Frances, maar je bent niet meer alleen. Soms verlang ik wel naar de rust, naar de paden van de eerste paar weken waar je het rijk helemaal voor jezelf had, maar soms zijn er ook bijzondere mensen bij waarmee het goed toeven is.
Het is overigens de eerste dag dat ik wat regen heb gehad. Het kan ook niet vanzelf komen dat dit deel van Portugal zo prachtig groen is.
Hartelijke groet, Johan