De eerste schreden op de Camino Portugués

Het is alweer een week geleden dat de aluminium vogel ons naar Lissabon bracht. Puck was meegegaan om die mooie oude stad te bezichtigen en na vijf dagen zou zij weer naar huis terug vliegen en dan zou mijn voettocht naar Santiago de Compostela beginnen.
Lissabon is zeer de moeite waard, maar zoals dat bij elk bezoek aan een grote stad het geval is, vraagt het bijzonder veel energie. Je wilt natuurlijk zoveel mogelijk zien waardoor je jezelf amper rust gunt. Het is dan een verademing in zo´n antiek trammetje te gaan zitten en een ritje door een van de oude wijken te maken.
Naast alle gebruikelijke bezichtigingen hadden we ook een zeer bijzondere ontmoeting. Sinds 1956 is er ook een Portugese tak van de Somsenfamilie in dit land gevestigd en met de stamvader, Ad Somsen, had ik vanuit Nederland al contact opgenomen. We hadden een rendez-vous punt afgesproken op een van de mooie pleinen van Lissabon en daar kwam Ad, een vitale zeventiger, ons ophalen om ons mee te nemen naar zijn prachtige huis in Oeiras. Daar maakten we ook kennis met zijn huidige partner, Manuela. ´s Avonds hebben we heerlijk buiten gegeten aan de oever van de Taag. Een bijzonder mooie avond dankzij de gastvrijheid van Ad en voor hem een goede gelegenheid om weer eens lekker Nederlands te praten, een taal die hij overigens zonder Portugees accent spreekt. Als er al sprake is van enig accent in zijn Nederlands dan is het wel het Amsterdams van zijn jeugd. Toch is Ad geheel verportugeesd en zijn talrijke nageslacht, hij heeft zeven kinderen en veel kleinkinderen, vormt een degelijke garantie dat de Somsenfamilie in Portugal stevig vertegenwoordigd zal blijven.
Op zondagmorgen, 3 april, in alle vroegte, begon het andere leven. Alle luxe werd afgelegd en een rugzak met de basisbenodigdheden werd op mijn rug gehesen. Puck had de spullen die bij de dagelijkse beschaving horen meegenomen in haar koffer. Twee stel kleren - een aan het lijf en een in de rugzak - en zo nog een aantal zaken, daar moest ik het voorlopig even mee doen en dat gaat uitstekend en geeft bijzonder weinig kopzorgen. Veel voedsel overigens, maar al meteen tijdens de eerste dagen werd duidelijk dat er veel dorpjes langs de route liggen die eenvoudige voorzieningen hebben die, en dat is natuurlijk belangrijk, ook meestal geopend zijn. Dus ik heb snel een groot gat geslagen in de voedselvoorraad waardoor mijn rugzak meteen 2 kg lichter is geworden.
Lissabon uitlopen is bijzonder mooi tot voorbij de indrukwekkende Vasco da Gamabrug, maar liefst 17 km lang, en kort daarvoor het terrein met de soms prachtige gebouwen van de wereldtentoonstelling van 1998. Daarna begint echter een lang lint van industrieterreinen, het pad voert onder autobanen door en onder de aanvliegroutes van het vliegveld van Lissabon. En de stadjes op de route zijn aanvankelijk alle slaapsteden van de Portugese hoofdstad. Zaak dus om stug door te stappen want het platteland is altijd zoveel aantrekkelijker en je weet dat dat komen gaat.
In de vele kleine cafeetjes onderweg waar voor erg weinig geld allerlei lekkernijen en drankjes te koop zijn, zijn er altijd wel mensen die nieuwsgierig zijn en vriendelijk ook. Tijdens mijn allereerste stop kwam een vriendelijke Jãos (klinkt ongeveer als:dzjouz) een kop koffie aanbieden en wilde in zijn gebroken Engels van alles weten. Mijn Portugees schiet ook aardig tekort, en dat is zelfs nog een understatement, dus het spreken is een avontuur op zichzelf. Ergens in de krochten van mijn brein zitten nog wat restantjes Papiaments, dat gecombineerd met het beetje Spaans dat ik tijdens mijn voettochten door Spanje heb opgepikt en hier en daar wat Frans moeten de klus klaren. Maar met gebaren kom je ook een heel eind en je pikt toch ook wel wat woorden op die van essentieel belang zijn. Het is overigens wel opvallend dat sommige oudere Portugezen nog wel eens Frans spreken - de jeugd spreekt, hoewel niet al te goed, vaak Engels, zoals dat overal ter wereld het geval is.
De stedelijke gebieden hebben inmiddels al lang plaats gemaakt voor het Portugese platteland. De route voert langs de oevers van de Taag door uitgestrekte velden waar afwisselend mais, druiven en allerlei soorten groenten worden verbouwd. Je ziet het gewoon aan de grond dat de rivierklei van de Taag enorm vruchtbaar is. Het lijkt hier wel de groentetuin van Portugal.
Tot op de huidige dag ben ik steeds vergezeld geweest door een brandend hete zon. De temperaturen lopen overdag op tot boven de 30 graden en dan doet zo'n stoffig pad tussen de uitgestrekte landerijen door vaak denken aan een woestijn. Maar in de verte lonkt altijd het felle wit van de huisjes van een dorpje - vaak slechts met enkele honderden inwoners - en die dorpjes vormen met recht een zalige oase. Altijd is er een klein café open en de gerechten zijn niet te versmaden. Sommige gerechten doen me denken aan de pasteitjes uit Curaçao. Het is de bevolking overigens ook wel aan te zien dat ze het moeilijk heeft met afstand te nemen van al die lekkernijen. Laten we maar zeggen dat velen er erg gezond uit zien, vooral de dames.
Het overnachten in mijn tentje heb ik nog even uitgesteld. Er zijn vaak erg goedkope pensionnetjes en dan is een bed met een heerlijke douche eindeloos goed. De meeste ‘pensãos’ die ik uitkies, zijn primitief, basic, meer wil ik niet nodig hebben en je komt daardoor soms in de meest mallotige toestanden terecht. Gisteren had ik een onderkomen in Santarem - overigens een bijzonder interessante stad met een rijke historie - in een kamer terecht waar nog gewoon een lampetkan met kom stond voor het wassen. Er was ook nog wel een douche ergens in het huis, maar dat maak je toch niet meer mee.
Vandaag had ik bijzonder veel geluk met een kamer. Het dorpje is zo klein dat er weinig voorzieningen zijn, maar een behulpzame vrouw in het dorp is voor mij in actie gekomen. Een ver familielid was bezig met het inrichten van een eenvoudig pension, maar dat was nog niet klaar. Vond ik niet erg, als ik maar een bed had en een douche. Het kostte wel €40. Maar du moment dat hij begreep dat ik pelgrim was, op weg naar Santiago, was € 15 ook goed. Zo zie je toch maar weer dat er ook goede kanten aan religies zitten.
Nu is het voor mij de hoogste tijd me te wijden aan een dagelijks ritueel: ik zoek een plaatselijk cafeetje uit waar ik een heerlijke koele vinho verde tot me zal nemen. Dan bekijk ik alvast de menukaart even en als hartstochtelijk viseter kom ik hier altijd bijzonder goed aan mijn trekken. Niets is heerlijker dan een paar geroosterde sardientjes met een glas witte Portugese wijn. Er zal ook vast nog wel weer even gelegenheid zijn voor een praatje en daarna lonkt het bed na de lange dagtocht en bovendien begin ik 's morgens vroeg. Dan is het nog aangenaam koel. Alleen jammer dat het pas tegen zevenen licht wordt. De tijd in Portugal loopt een uur achter met die in Nederland.
Een volgende keer zal ik proberen wat foto's te plaatsen want er zijn fotogenieke plekjes te over.
Een hartelijke groet aan een ieder, Johan